ပပှၤကွဲးတၢ်တဖၣ်

ကွၢ်ခဲလၢာ်

တၢ်ကွဲးဖှိၣ်ရၤတဖၣ် လၢ Arthur Jackson

တၢ်အိၣ်မူတၢ်ခံးသူအကတီၢ်, တၢ်ထုကဖၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်

“ယဘၣ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢတၢ်ခံးသူအကတီၢ်” လံၥ်မဲၥ်ဖျၢၣ်ဖိတဖၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ်ပသးအကိပူၤ တၢ်သူၣ်ဟူးသးဂဲၤလၢပိၥ်မုၣ်မံၤဟူသၣ်ဖျါတဂၤလၢ ‘ကိးဘ့း-၁၉’(COVID-19)တၢ်ဆါ မၤကီမၤခဲတၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒီဘၣ်လိၥ်သး လၢ တၢ်အိၣ်မူတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအသီန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်တၤတၢ် လၢအဂီၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်သးတံၥ်တၥ်အပူၤ အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲဒၣ်လၢ ဘၣ်ဂ့ၢ်လိၥ်ဝဲဒၣ်ဒီး အတၢ်ဆိကမိၣ်မၤသံလီၤအသးန့ၣ်လီၤ. ဒ်သးကတုၤထီၣ်ကွံၥ်အသးလၢ တၢ်သးလီၤဘှါအဂီၢ် အဝဲစံးကတိၤသကိး အတၢ်ဂဲၤလိၥ်ဂဲၤပျုၤအသးတဖၣ် ဒီးအသးကိးလၢ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ကဟုကယၥ် တၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.

ပဝဲကိးဂၤ ပကဘၣ်သ့သ့ၣ်ညါလီၤက့ၤပသးလၢ ပကဘၣ်လဲၤခီဖျိကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်လၢ အနၣ်ရံၣ်, အမုၢ်နံၤ, အဆၢကတီၢ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲလၢအကီခဲ, တြီၤလၥ်တဖၣ် တမ့ၢ်တၢ်တၤတၢ်လၢပဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အလီၢ်အိၣ်လၢ ပကဘၣ်ဃု နီၢ်သးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ အဂီၢ် ၦၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်စဲၣ်နီးတဖၣ် အတၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖး လိၣ်ဘၣ်ဝဲတဘျီတခီၣ်န့ၣ်လီၤ.

စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၃ အပူၤ ပနၢ်ဟူဒီးပဘၣ်တၢ်သိၣ်လိနဲၣ်လိၦၤလၢ စီၤဒၤဝံး အတၢ်ထုကဖၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ်စီၤဒၤဝံးအဂ့ၢ်အကျိၤ ဖဲအဝဲအတၢ်အိၣ်မူ အပူၤဘၣ် လဲၤခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲ တၢ်ခံးသူအဆၢကတီၢ် န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်မၤအသး လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဆၣ်အတၢ်ထုကဖၣ် တၢ်ဆူယွၤအအိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အတီအလိၤ ၦဲၤဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်လီၤ.…

သးဖှံထီၣ်က့ၤ ဖဲစဲမၢၣ်အဟံၣ်

ယတၢ်လဲၤတစိၢ်ဆူ စဲမၢၣ်(Simon)အဟံၣ်န့ၣ် ယသးပ့ၤနီၣ်တန့ၢ်ဘၣ်. လၢကီၢ်ခဲညၣ်(Kenya)အဝ့ၢ် ညၣ်ဟူရူၢ်ရူၢ် (Nyahururu)အမူခိၣ်လၢအၦဲၤဒီးဆၣ်ဧိၤဖိဧိၤတဖၣ်အဖီလၥ်, ပလဲၤသကိးဆူအဟံၣ် လၢဟါတၢ်အီၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဟံၣ်ဒါအိၣ်ထဲဖၣ်ကမုၣ် ဒီးမ့ၣ်အူဒၢစိၥ်စု အတၢ်ကပီၤန့ၣ် ပၥ်ဖျါထီၣ် စဲမၢၣ်အတၢ်ဟဲနုၥ်လၢ အတအါကဲၥ်ဆိးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်အီၣ်တၢ်အီတဖၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢၤဘၣ်. တၢ်လၢယသးပ့ၤနီၣ် တန့ၢ်ဘၣ်တမံၤန့ၣ် မ့ၢ်စဲမၢၣ် အတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလၢ ပမ့ၢ်အၦၤတမှံၤတဖၣ် အဃိ န့ၣ်လီၤ. အဝဲအတၢ်တူၢ်လိၥ်မုၥ်ၦၤလၢအၦဲၤဒီး တၢ်အဲၣ်, တၢ်သးအိၣ်န့ၣ် လီၤဂၥ်ဒ် ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး, ဆိကမိၣ်ဝဲထဲလၢ ၦၤဂၤအဂီၢ်, ထိးဘၣ်ပတၢ်အိၣ်မူ, ဒီးမၤဖှံထီၣ်က့ၤပသးန့ၣ်လီၤ.

ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၁၆:၁၅-၁၈ န့ၣ်, စီၤပီလူးယၢၤထီၣ်ဝဲ ဟံၣ်ဖီဃီဖိတဒူၣ်လၢအမ့ၢ် စီၤစတ့းဖနၣ်အၦၤ ဟံၣ်ဖိတဖၣ်(:၁၅), လၢၦၤသ့ၣ်ညါအီၤအါ မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် အတၢ်သးအိၣ်တူၢ်လိၥ်မုၥ်တၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် “ဟ့ၣ်လီၤအသးလၢ တၢ်မၤစၢၤ ၦၤစီဆှံတဖၣ်” (:၁၅)န့ၣ်လီၤ. အတၢ်မၤစၢၤန့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လၢပထံၣ်ဒီးကလၢၢ်ဘၣ်သ့ဒီး ထိးဘၣ်စ့ၢ်ကီးၦၤသူၣ်ၦၤသးတုၤဒၣ်လဲၥ် စီၤပီလူးကွဲးဝဲ “အဝဲသ့ၣ် မၤဖှံထီၣ်က့ၤယသး, ဒ်အမၤဖှံထီၣ်က့ၤသုသး အသိးန့ၣ်လီၤ” (:၁၈).

ဖဲပအိၣ်ဒီး…

သးပလၢၢ်ဘၣ်လၢဘၣ်အၢဒီးဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ်

လၢအဆၢကတီၢ်ဖဲ ပဝဲၦၤမၤယွၤတၢ်တဖၣ် ကရၢကိးထံၣ်လိၥ်သးအကတီၢ်န့ၣ် ဝါရဲ(န) တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲ “အသးပလၢၢ်ဘၣ်လၢ အိၣ်ဘၢဒီးဖၣ်ကမူၣ်ဖၣ်ဆါ န့ၣ်လီၤ”. ယဆိကမိၣ် အဝဲအသးတမုၥ် မ့ၢ်ဒၣ်လၢ အနီၢ်ခိ အတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်ဒီး သးၦၢ်ထီၣ် ဒီးဆူးဆါအဃိလီၤ. လၢဝါရဲ(န) ဒီးအမါ အိၣ်လံအနံၣ် ၆၀ ဘျဲၣ်လံဒီး လၢ ၂၀၂၀ နံၣ် အံၤ ကသံၣ်သရၣ် ဟဲအိၣ်သကိးအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ထွဲတၢ်ဘၣ်ကွဲးအသး အဂ့ၢ်ဒီး ဘၣ်ကတဲၥ်ကတီၤက့ၤအဟံၣ် ဒ်သိးၦၤဟဲကဟုကယၥ် အဝဲသ့ၣ်လၢဟံၣ် ကသ့အဂီၢ်လီၤ. လၢအဂၤတမံၤ အဝဲသ့ၣ်ပလၢၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ပူၤကွံလံအသးသမူအဂ့ၤကတၢၢ်ကတီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ ပတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကၥ်တဖၣ်, ပတၢ်တလၢတၦဲၤတဖၣ်, ဒီးပတၢ်ဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်တဖၣ် လၢနီၢ်ခိ, လၢသးအတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ ဒီးလၢသူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤ အဂီၢ် တလိၣ်လၢပကအိၣ်မူ ယံာ်ယံာ်ဘၣ်. ယွၤလၢယ့ၣ်ၡူးအပူၤန့ၣ် ဟဲနုၥ်လီၤဆူ ပဟီၣ်ခိၣ်ဟးဂီၤတဘ့ၣ်အံၤ ဒီးကဟုကယၥ်ၦၤလၢ လဲၤခီဖျိဘၣ် ၦၤကညီအတၢ်အိၣ်မူ လၢ ဒုးကဲထီၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်လီၤ (စံး ၁၀၃:၁၃). အါန့ၣ်အအံၤလီၤ. အဝဲကွဲး…

စုလၢအမၤဘံၣ်မၤဘၢတၢ်

ဒ်ပျံၤတဘိလၢ လီၤပအၣ်ကွံာ်အသိး‚ Doug Merkey အတၢ်အိၣ်မူအလုၣ်ဘိတဖၣ် ထီၣ်တဲာ်တဘိဘၣ်တဘိန့ၣ်လီၤႉ ‘‘ယမိၢ်အတၢ်ဒုးတၢ်ဒီး ခဲစၢၣ်တၢ်ဆါ မၤယံာ်မၤနီၢ်သး ယတၢ်ဘၣ်ထွဲလၢ အလီၤအဲၣ်လီၤကွံလၢယံာ်တ့ၢ်လံန့ၣ် ဟးဂီၤကွံာ်‚ ယကျိၣ်စ့တဖၣ် လီၤတူၢ်ၣ်လီၤ’’ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၠာစးၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤဒိပျၤတၢ်ဂီၤကွဲး၀ဲန့ၣ်လီၤႉ တၢ်မၤပာ်ဖှိၣ်အသးတဖၣ်အံၤၢ်‚ ဒီးတၢ်အံၤ ကဲထီၣ်အ၀ဲအတၢ်စိပျၤတၢ်တ့ဖျါလၢအလီၢ်ခံ (setting) လၢအမ့ၢ် ‘‘တၢ်လီၢ်ခူသူၣ်လၢ အအိၣ်ဖျါထီၣ်’’ န့ၣ်လီၤႉ တၢ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ် ခရၠာစးံာ်အတၢ်ဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်ၣ် တၢ်လီၢ်လၢအဘံၣ်ဘၢန့ၣ်လီၤႉ
တဲဖျါ၀ဲလၢ အ၀ဲအတၢ်စုသ့ဒွဲလၤအက့ၢ်အဂီၤ လၢကျဲဒ်အံၤလီၤႉ ‘‘တၢ်စိးပျၤ တၢ်ဂီၤအံၤ မ့ၢ်၀ဲခရၠာစးံာ်အတၢ်ကွဲမုၢ်ပှၤလၢ ပကအိၣ်ခူသူၣ်လၢအပူၤလီၤ’’ႉ စံးထီၣ်ပ့တၢၤ ၃၂ အပူၤ စီၤဒၤ၀ံးကွဲး၀ဲလၢ အ၀ဲမ့ၢ်ပှၤလၢ အထံၣ်န့ၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအလီၢ်လၢ ယွၤအပူၤန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲဟ့ၣ်တၢ်အပရၤလၢပတၢ်ဒဲးဘးခီဖျိပျၢ်ပတၢ်ကမၣ် (း၁-၅) ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ် ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကထုကဖၣ်လၢ တၢ်တဘၣ်လိာ်ဘၣ်စးဘၣ်အခါဒၣ်လဲာ် (း၆) န့ၣ်လီၤႉ အဆၢဖိ ၇ အပူၤန့ၣ် ပှၤကွဲးထါကိးသBတီထီၣ်လၢ အတၢ်နာ်ကစၢ်ယွၤ လၢ ‘‘နမ့ၢ် ယအိၣ်ခူသူၣ်အလီၢ်လီၤ’’ႉ နကမၤပူၤမၤဖျဲးယၤဒီး တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ‚ ဒီးနကဒုးအိၣ်၀း တရၠာစးံးယၤလၢ…

တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်ယၤ လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်

တၢ်တမုာ်တခုၣ်လၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်‚ လၢတၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်လၢ အစၢတဟဲဟးထီၣ်‚ လၢ စဲမၢၣ်ဒီး ကၠံၣ်ယိၣ်ဖရၠာစးံၣ် အဘၢၣ်စၢၤ‚ လဲၤအသးတပယူၢ်ဃီလၢ အါနံၣ်အါလါ ဒီး စဲမၢၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒ်သိးကဟဲက့ၤကဒါက့ၤဆူ တၢ်လီၢ်လၢတၢ်ရၠာစး့လိာ်ဘၣ်ထွဲၣ်လီၤႉ ဖဲအနၢ်ဟူဘၣ်ကၠံၣ်ယိၣ်ဖရၠာစးဲၣ်အမိၢ်လဲၤပူၤကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်‚ စဲမၢၣ်လဲၤဆူ ‘ကီၢ်အထးခီ’ၣ်လီၤႉ စဲမၢၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်လၢ‚ ‘‘ယတဆၢမုၢ်လၢ်လၢ တၢ်အိၣ်သးဒီတခါ ကဆီတလဲ သး‚ ဘၣ်ဆၣ် ဖဲတၢ်ခူၣ်လီၤဘါလီၤတၢ်၀ံၤၣ်လီၤႉ ပဖိးဟုလိာ်သး‚ ဃ့ထုကဖၣ် သကိးလၢ တၢ်အကတီၢ်အံၤ ဒီးတိာ်လီၤတၢ်လၢ ပကထံၣ်လိာ်ကဒီးသးတဘျီဒံးလီၤ’’ ဖဲ စဲမၢၣ် ဒီး ကၠံၣ်အိၣ်ဖရၠာစးဲၣ် မ့ၢ်ဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့က့ၤလၢအဆိ‚ တၢ်တမုာ်တလၤလၢ ကလဲၤသး ဆူညါဆူညါတဖၣ်ၣ်လီၤႉ
ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢ အဖျါဖဲလံာ်မးသဲ ၅း၂၁-၂၆ မၤစၢၤတၢ် ဆူ တၢ်ဖ့ၣ်ဆၢလၢအဟဲအိၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ်လၢ အစၢတဟဲဟးထီၣ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤႉ တၢ်သးထီၣ်လၢအဆှၢတၢ်ဆူ တၢ်တဘၣ်လိာ်ဖိးဒ့လိာ်ဖးဒိၣ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်လီၤဖးအံၤ မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအနးတမံၤ (း၂၂) န့ၣ်လီၤႉ လၢန့ၢ်အမဲာ်ညါၣ်လီၤႉ ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး အတၢ်ကတိၤလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ ဒ်သိး…

တၢ်နာ်အိၣ်ဒီးသးခူတလ့ၢ်

လၢတၢ်ဒုးဖးဒိၣ်ခံဘျီတဘျီအတီၢ်ပူၤ ြဖဲ (မ) ပရၠာစးၢ်ဒၢ် (မ) (၁၉၂၄-၁၉၉၈) အကဘီယူၤ န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ခးလီၤတဲာ်ကွံာ်အဃိ အ၀ဲဘၣ်စံၣ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ စုာ်ယူၤ န့ၣ်လီၤႉ ဖဲန့ၣ် အခါ အ၀ဲဘၣ်ဒိလၢအခီၣ် တုၤလၢခံအတၢ်အိၣ်မူတုၤအသံတစုန့ၣ် ဘၣ်ဟး၀ဲ တကျဲၢ် တကျဲၢ် န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်တဘျီ အ၀ဲဒၣ်စံး ‘‘ယအိၣ်ဒီးယခီၣ်တကျဲၢ်လီၤႉ ကစၢ်ယွၤ ကိးထီၣ် ယၤလၢ ယကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်လၢ ကစၢၢ်ဟ့ၣ်မလ့ယၣ်န့ၣ်‚ လီၤကမၢ ကမၣ်မးလဲၣ်ႉ’’ အ၀ဲလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ နံၣ်ပီအကီၢ်ပူၤလီၤႉ အ၀ဲဘၣ်တူၢ် တၢ်ထီဒါအီၤ‚ လီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤၣ် ပှၤဃိာ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်တူၢ်တၢ်နးဒိၣ်မးလီၤႉ တၢ် ၁၅ နံၣ်အတီၢ်ပူၤ အ၀ဲဘၣ်တၢ်စၢဃာ်အီၤလၢ ဃိာ် ၁၄ ဖျၢၣ်အပူၤ ဆံဆဲၣ်နံၣ်ညါန့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲအတၢ်အုၣ်အသးဒူဒူဃိၤဃိၤ အိၣ်ဒီးအတၢ်မၤအတၤသၣ်ၣ်‚ ပှၤခိးတၢ်ဖိလၢဃိာ်ပူၤၣ် ကဲထီၣ် ပှၤစိာ်တၢ်သးခုကစီၣ် ဆူအပှၤကလုာ်ဒၣ်၀ဲအအိၣ်န့ၣ်လီၤႉ
တၢ်မၢဖိစီၤပ့းတ့ှူး ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါအီၤလၢ အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးဒီးလၢအမၤဘျါဘၣ်ပှၤအက့ကွဲၢ်တဂၤလၢ ယွၤအစိကမီၤအဃိ (မၤတၢ် ၄း၉) န့ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး…

တၢ်ပာ်ဖျါမံၤယ့ၣ့်ှှူး

‘‘ဖိခွါဧၢ‚ ယတၢ်တအိၣ်အါအါလၢ ယကဟ့ၣ်နၤအဂီၢ်ဘၣ်ႉ ဘၣ်ဆၣ် ယအိၣ်ဒီးမံၤအဂ့ၤ တဖျၢၣ်ၣ်တဂ့ၤ’’ႉ တၢ်ကတိၤအဖျၢၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်တဲဖျါထီၣ် အီၤလၢ ကၠီၢ်နံၣ်ဘဲးတ့း ဖဲအဖိခွါ ကၠံရၠာစးိ (မ) ဟးထီၣ်လၢဟံၣ် ဖဲကလဲၤထီၣ် ခီလ့ၣ်ကၠိအခါလီၤႉ ကၠံရၠာစးိ (မ) န့ၣ် က့ၤသုးကဒါက့ၤ အပၢ်အတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ဖဲအကတိၤလီၤတၢ်လၢ ‘‘ဗာနမငခၠည ာ်မသ်နျျငသညၠူ Fသသအဘၠူူ ံၠူူ သ် Fၠာန’’ အတၢ်ကတိၤလီၤအခါလီၤႉ တၢ်ကတိၤလၢအိၣ်ပှဲၤဒီး တၢ်ကွၢ်စိဂ့ၤဒိၣ်မးတဖၣ်အံၤ ကၠံရၠာစးိ (မ) စိာ်ခီအီၤလၢ အတၢ်အိၣ်မူပူၤ‚ အိၣ်စိအိၣ်ကမီၤလၢအပူၤဒိၣ်မး တုၤအမၤကတၢၢ်က့ၤ တၢ်ကတိၤအံၤလၢ အဖိခွါဒၣ်၀ဲအလိၤ လီၤႉ ‘‘ဖိခွါဧၢၢ်လၢအကါဒိၣ်န့ၢ် ပမံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤန့ၣ် တအိၣ်အါအါ ဘၣ်လီၤ’’ႉ
မံၤသၣ်အဂ့ၤတဖျၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်လၢ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤယ့ၣ့်ှှူးတဖၣ် အဂီၢ်လီၤႉ စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤ ဖဲ ကလီးစဲ ၃း၁၂-၁၇ အပူၤန့ၣ် မၤသ့ၣ်နီၣ်ပှၤ ဘၣ်ဃး ပှၤလၢ ပကဘၣ်မူဒ်အခၢၣ်စးအသိးအဂီၢ်လီၤ (း၁၇) ႉ တၢ်အိၣ်မူသကဲာ်ပ၀းန့ၣ်…

တၢ်ဖးမၤလိလံာ်စီဆှံ

ကၠ့ႉအၣ်ႉပဲးကၣ် (၁၉၂၆-၂၀၂၀) အတၢ်ကွဲးအဂ့ၤလီၤဆီ ‘‘အမ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်ညါကစၢ်ယွၤ’’ အပူၤ ကွဲးဖျါထီၣ် ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးခရၠာစးံာ် အိၣ်လွံၢ်ကလုၢ်ဒီး စံး၀ဲလၢ ‘‘ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ဂံာ်ဘျဲးလံာ်စီဆှံ’’န့ၣ်လီၤႉ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိခဲလၢာ် တမ့ၢ် ပှၤမၤလိနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံလီၤဆီသ့ၣ်တဖၣ်သနာ်က့ ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ ဃုသ့ၣ်ညါ နၢ်ပၢၢ်ကစၢ်ယွၤခီဖျိ တၢ်ဖးမၤလိလံာ်စီဆှံအကစၢ်ဒၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤႉ ဒ်သိး့ှှီဖိတဒုလၢ အဘျဲးအီၣ် ဘျဲအီသ့ၣ် အသိးန့ၣ်လီၤႉ ပဲးကၣ် ပာ်ဖျါ၀ဲလၢ တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ကစၢ်ယွၤ ခီဖျိ တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံန့ၣ် တမ့ၢ်ဒၣ်ထဲ ပှၤမၤလိလီၤဆီ လံာ်စီဆှံစဲၢ်နိးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်ႉ ပှၤပတီၢ်မုၣ်တဖၣ်လၢ အဖးလံာ်စီဆှံဒီး ဒိကနၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတဖၣ် မ့ၢ်ဒိးန့ၢ် သးစီဆှံအတၢ်ဒုးနဲၣ်န့ၣ် ဒိးတၢ်ကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ရၠာစး့လိာ်အိၣ်ဘူးဒီးကစၢ်ယွၤအါန့ၣ် ပှၤမၤလိလီၤဆီ လံာ်စီဆှံတဖၣ် လၢသူၣ်မံသးမံလၢအ၀ဲသ့ၣ်နၢ်ပၢၢ် ယွၤဂ့ၢ်ပီညါအတၢ်ဘၣ် တဖၣ်န့ၣ်လီၤႉ လၢတၢ်ကဲထီၣ်တၢ်သးဟးဂီၤတမံၤန့ၣ် ပှၤဖးမၤလိလံာ်စီဆှံခဲလၢာ် ကမ့ၢ် လၢ ဆီၣ်လီၤအသးဒီးတိာ်ပာ်၀ဲလၢကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤကစၢ်န့ၣ်ဘၣ်ႉ လၢကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး ခရၠာစးံာ်အစိၤအဆၢကတီၢ် ပှၤဖးမၤလိနၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံအလီၢ်လံၤတဖၣ် အိၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ အ၀ဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်စံးကတိၤ၀ဲဒၣ် န့ၣ်လီၤႉ လံာ်ယိၤဟၣ် ၅း၃၉-၄၀ အပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ်ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအတၢ်ကတိၤ…

လၢစုယၢ်ခီ

ရၠာစးီးဘၢးသးထီၣ်၀ဲ‚ ဖဲအလဲၤ၀ဲဆူ တၢ်အီၣ်တၢ်အီအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်‚ မ့ၢ်လၢတိၢ်ထၢၣ်တပၣ်အဃိလီၤႉ အသးဘၣ်တၢ်တံၢ်တာ်‚ တုၤအဆိကမိၣ်ထီၣ်ၣ် အကတီၢ်လီၤႉတုၤအတံၤသကိး တဖၣ် မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤအသးၢ်အီၤ၀ံၤန့ၣ် အသးကဆှၣ်လီၤက့ၤ၀ဲန့ၣ်လီၤႉ တုၤအ၀ဲသ့ၣ်တဖၣ် အီၣ်သကိးတၢ်၀ံၤ၀ဲဒီး‚ အတံၤသကိးတဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤတၢ်အီၣ်အပရၤ လၢတၢ်သးခုအပူၤလီၤႉ
ဘၣ်တဘၣ် နကသ့ၣ်ညါတၢ် ဃုာ်ဒီးအိၣ်ဒီးသးအကီ (မ့တမ့ၢ်) တၢ်ဂုၤဂၤလၢ အမၤအသးလၢၢ်အကတၢၢ်အဖီခိၣ်လီၤႉ တၢ်အဲၣ်ဒီးဟ့ၣ် ဒ်ပကျဲဒၣ်၀ဲအသိးန့ၣ်‚ မ့ၢ်၀ဲဒၣ်တၢ်မၤပတီၢ်မုၢ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်‚ တၢ်ကတီၢ်လီၤဆီ ဖဲတၢ်မၤအသးတမံၤမံၤအိၣ်၀ဲၢ်ၣ်လီၤႉ
တၢ်ဟ့ၣ်ကဒါက့ၤတနီၤ ကအိၣ်၀ဲဒ်ဖိသဒါသးအိၣ်က့ၤကဒါက့ၤ ဆူအပၢ်‚ လၢအဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါအီၤလၢ လံာ်လူၤကၣ် ၁၅း၁၇-၂၄ အပူၤလီၤႉ ဖိအံၤလၢ အသးပူၤ သးအိၣ်စံးဘၣ်အပၢ် ‘‘ပှၤကိးယၤလၢနဖိခွါ‚ ယတဂ့ၤတဘၣ်လၢၤဘၣ်ၣ်တက့ၢ် (လူၤကၣ် ၁၅း၁၉) လီၤ’’ႉ ပှၤဒိးလဲအသးတဂၤဧါႉ ပၢ်တခီ လၢအသးပူၤန့ၣ် တၢ်ဒ်န့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်ႉ လၢအ၀ဲဒၣ်အမဲာ်ချံအပူၤန့ၣ်‚ မ့ၢ်၀ဲဖိတဂၤလၢ အအဲၣ်၀ဲအဒိၣ်ကတၢၢ်ၣ်လီၤႉ ဒီးအ၀ဲဒၣ် ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်က့ၤ အီၤလၢ အပၢ်‚ ဖိးအကိၣ်ၣ် မ့ၢ် ‘‘တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်ဂီၤလၢ အလၢပှဲၤ၀ဲဒီးအကဟုကညီၣ်အဒိၣ်အသွါ’’ လၢ အဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၤပှၤ‚…

ဖဲပနၢ်တပၢၢ်အခါ

‘‘ယတနၢ်ပၢၢ်ယွၤအတၢ်ကူၣ်ကျဲၤဘၣ်ႉ ယအးလီၤယတၢ်အိၣ်မူလၢအစုပူၤ ခဲလၢာ်လီၤႉ ဒီးတၢ်အံၤ မၤအသးဒီးယၤလီၤ’’ႉ တၢ်အံၤမ့ၢ်ဖိခွါတဂၤ အတၢ်ကစီၣ်လၢ ဆှၢဆူအမိၢ် အအိၣ်ၢ်မၤနၢၤလၢ ကကဲထီၣ်ဘၣ် ပှၤလိာ်ကွဲ တၢ်ဃ့ၢ်တၢ်စံၣ် စဲၣ်နီၤတဂၤ လီၤမၢ်န့ၢ်အီၤ တစိၢ်ဖိအခါလီၤႉ ပ၀ဲကိးဂၤဒဲး ပကွၢ် ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်လၢအတမုၢ်လၢ်၀ဲ‚ တၢ်လဲၤခီဖျိလၢအမၤတံာ်တာ်ပသးတဖၣ်ၣ်လီၤႉ ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဂၤ မၤတဲာ်ကွံာ် အတၢ်ရၠာစး့လိာ်ဘၣ်ထွဲ တအိၣ်ဒီးတၢ်တဲသ့ၣ်ညါနီတမံၤ‚ တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ခ@ အတၢ်လဲၤထီၣ်လဲၤထီတဖၣ် ဆိကတီၢ်ဒီး ဘျံးကဒါက့ၤသး‚ ခီပနံၣ်တခါ သူၣ်ဆီလီၤက့ၤအသးလၢ တၢ်တမုၢ်လၢ်အပူၤ‚ သးသမူတၢ်လဲလိာ်လၢ အမၤဖုးမၤပျီၢ်သး တဖၣ် ကဲထီၣ်၀ဲလီၤႉ
လံာ်ယိၤဘး ၁-၂ အပူၤၣ်ၣ် တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတအိၣ်ဘၣ် မ့ၢ်အိၣ်တဂၤဂၤန့ၣ်ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်စီၤယိၤဘးလီၤႉ ‘‘ဒီးပှၤတဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအပှဲၤဒီး အတီအလိၤၣ် တမၤအသး ဒ်ပအဲၣ်ဒိးမၤအသးအသိးထီဘိဘၣ်ၣ်’’ (၂း၉) ‚ စီၤယိၤဘးအတၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢ အစံးလၢအမါအံၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့‚ ဟ့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အဘျုးအိၣ်‚ ဒီး့ကၢး၀ဲဘၣ်၀ဲလၢပဂီၢ်စ့ၢ်ကီး‚ ဖဲတၢ်မၤအသးတဖၣ် ဒိၣ်ဂ့ၤဆံးဂ့ၤၢ်မးတၢ်ဂ့ၤ လၢ ယွၤအစုပူၤၢ်ဘၣ်တၢ်အၢဘၣ်ဧါႉ လၢတၢ်အံၤခဲလၢာ်အပူၤန့ၣ်ၣ်…